Fiziksel Ürtiker

Ürtiker, deride kızarık, yer yer soluk kabarıklıkların oluştuğu alerjik bir durumdur. Genellikle kendi kendine, nedeni bilinmeyen bir şekilde ortaya çıkar, fakat bazen enfeksiyonlar, ilaçlar, gıdalar ürtiker oluşumuna neden olabilir.

Bazı hastalarda çeşitli çevresel faktörler de ürtiker oluşumunu tetikleyebilir, bu duruma fiziksel ürtiker denir.

Fiziksel ürtikerde genellikle tanı nettir, fakat bazen provokasyon testleri yapılarak şüpheli uyaranlara reaksiyon olup olmadığına bakılabilir.

Fiziksel ürtikerin neden oluştuğu net değildir, bazen geçirilen bir enfeksiyon ya da stres sonrasında ortaya çıkabilir. Genellikle birkaç yıl içinde kendiliğinden geriler, fakat bazen yıllarca sürebilir.

Tedavide genel yaklaşım tetikleyici etmenden uzak durmaktır. Genellikle döküntüler maruziyet ortadan kalktıktan sonra bir saat içinde kaybolur. Ürtiker oluştuktan sonra kaşıntı giderici antihistaminik ilaçlarla daha hızlı gerilemesi sağlanabilir. Eğer temas olması bekleniyorsa (örneğin soğuk ürtikeri olan biri soğuk denize girecekse) temas öncesinde antihistaminik ilaçların alınması reaksiyon oluşmasını engelleyebilir.

Fiziksel ürtiker tipleri nelerdir?

• Sıcak temas ürtikeri: Sıcak havada, sıcak banyo sonrasında oluşur
• Soğuk temas ürtikeri: Soğuk havada, denize girince, rüzgarlı havada tetiklenir
• Basınç ürtikeri: Kıyafetlerin deriyi sıktığı, ağırlık taşınan bölgelerde olur
• Kolinerjik ürtiker: Terlemeyle ürtiker tetiklenir, yaygın minik kabarıklıklar oluşur
• Solar ürtiker: Güneşe çıktıktan sonra dakikalar içinde ürtiker oluşur
• Temas ürtikeri: Isırgan otuna temas edince oluşan ürtiker örnek gösterilebilir. Derisi hassas olan kişilerde çoğu kişinin sorunsuzca temas ettiği gıda, bitki, polen gibi maddelere karşı hassasiyet gelişebilir. Bu maddelere her dokunulduğunda deride ürtiker oluşur. Eldiven kullananlarda görülebilen lateks alerjisi buna bir örnektir.

Dermografizm: Derinin kaşıma, çizme gibi uyaranlara cevaben kabarması durumudur. Kapalı bir kalem ucuyla deriyi çizdikten sonra birkaç dakika içinde çizgi şeklinde kabardığı görülür. Sert kaşınan yerlerde, kıyafetlerin sıktığı yerlerde de kabarma olabilir.